Matematik ödüllerini topladık!
Ağustos ayında gündemimize birden matematik ödülleri girdi. Siz de benim gibi ödüllerden kafası karışanlardan olabilirsiniz. Bu ayki yazımızda biraz matematik konuşalım!
Leelavati Ödülü: 2010 senesinden beri her dört yılda bir verilen bu ödül, matematiğe büyük katkı sağlamış bilim insanlarına veriliyor. Ödülün çıkış noktası da enteresan bir hikaye. Hintli bir matematikçi olan Bhaskara II’nin, 12. yüzyılda kaleme aldığı Lilavati isimli bir eseri var. Bu eserde basit düzeyde aritmetik ve cebir problemleri yer alıyor, ve aritmetik eğlenceli bir aktivite olarak sunuluyor. Bu eser Hintliler arasında çok bilindikmiş. Mesela bir öğrenci matematikte yetenekli ise ona “Bhaskara II” sıfatı verilirmiş. Bu seneki Leelavati ödülünün sahibi ise Ali Nesin!
Ali Nesin: 1956’da İstanbul’da doğan Ali Nesin, eğitim hayatına Türkiye’de başlıyor. Ortaokulu Saint-Joseph fransız lisesinde, liseyi İsviçre’de, yüksek lisans ve doktorasını da Amerika’da tamamlıyor. Babası Aziz Nesin’in ölümü ardından, ülkeye geri dönüş yapıyor. Matematik alanında sayısız kitap ve dergi makaleleri bulunuyor. Şu anda İstanbul Bilgi Üniversitesi Matematik Bölüm Başkan vekili olarak görev alıyor. Kendisi aynı zamanda Matematik Köyü’nün kurucusu. Sanıyorum ki bu köyü duymayan kalmamıştır. Bu seneki Uluslararası Matematikçiler Kongresi’nde, Matematik bilimine büyük katkı sağlayan Ali Nesin, Leelavati ödülünün de sahibi oldu. Kendisi bu ödülü Rio de Janeiro kentinde yapılan tören ile aldı. “Nesin Matematik Köyü” ona bu ödülü kazandırdı, çok da güzel oldu. Kendisini ve arkasında onu destekleyen herkesi tebrik ediyoruz.
Matematik Köyü: Şirince’de kurulan Matematik Köyü’nün dünyada eşi benzeri yok dersek yalan olmaz. Matematik konusunda eğitim ve araştırma için kurulan bu köyde muazzam işler yapılıyor. Kuruluş amacı bir hayli önemli. Matematik çoğu insanın korkulu rüyası ve diğer dallardan biraz zor ama imkansız değil. Köyde verilen dersler ile matematikte başarısızlık korkusunun önüne geçilmeye çalışılıyor, ve analitik düşünmenin temelleri atılıyor. Gençlerin karşılarına çıkan problemleri anlamalarını sağlamak en büyük hedeflerden biri.
Bu köy bildiğiniz köylerden değil! Üniversite hocaları dersler veriyor, yaz okulları ve çalıştaylar düzenliyor, herkes akın akın bu köye gelmek için can atıyor. Burada etkileşim çok fazla, herkes bir arada vakit geçiriyor. Gençler vakit buldukça köy yararına çalışabiliyor, mesela çamaşır, bulaşık gibi işlere el atıyorlar. Köyde düzenlenen programlar bir ücret karşılığında gerçekleşiyor, ama burs imkanları da mevcut. Köy şu anda 500 kişiye kadar kişiyi barındıracak kapasitede. Etkinliklerin çoğu yaz aylarında düzenleniyor, zaman ayırıp buradaki etkinliklere bakmayı unutmayın. Özellikle gençlere matematik sevgisini erkenden aşılamak çok önemli! Unutmadan şunu da söyleyelim. Felsefe, Sosyoloji, Fizik gibi çeşitli alanlarda da etkinlikler düzenleniyor. Uzun lafın kısası, ara ara anasayfayı kontrol ediniz!
Fields Ödülü: Bu sene bir başka güzel haber de Koçer Birkar’dan geldi. Bilim dünyasında matematiğin Nobel’i olarak bilinen Fields ödülü Koçer Birkar’ın oldu. 1932 yılından itibaren verilen ödül Kanadalı matematikçi John Charles Fields’ın adını taşıyor.
Eylül 2018 Paros Dergisi’nde yayımlanan yazım.
